Landelijke Dag van de BHV komt eraan!

Eigenlijk staan we er nooit zo bij stil. Er gebeurt iets en er is direct hulp, 24/7, waar u ook bent. Is dat wel zo vanzelfsprekend?

Ook binnen uw organisatie is er hulp van de eigen collega’s: de bedrijfshulpverleners. Hoe is dat eigenlijk voor een bhv’er, een collega reanimeren? Er rust een grote verantwoordelijkheid op de schouders van bhv’ers. Daarom staan zij op de Dag van de BHV op 4 november 2019 in het zonnetje.

Dagelijkse nieuwsberichten over arbeids- ongevallen en harde cijfers laten zien dat het noodzakelijk is om aandacht te blijven houden voor veilig en gezond – kunnen – werken en voor de bedrijfs- hulpverlening (bhv). Het is ieder jaar weer confronterend: de bekendmaking van het aantal dodelijke bedrijfsongeval- len. Werknemers die ’s ochtends naar hun werk gaan en ’s avonds niet meer thuiskomen omdat ze een ongeluk heb- ben gehad op het werk. In 2018 vielen 71 dodelijke slachtoffers te betreuren. Ten opzichte van het aantal dodelijke slachtoffers in 2017 – 54 – is dat een toename. Dit komt erop neer dat gemid- deld gezien anderhalve collega per ar- beidsweek (uitgaande van 46 weken) het leven verliest door een bedrijfsongeval.

Omslag

Het is niet voor niets dat Inspectie SZW oproept meer werk te maken van veilige arbeidsmiddelen, veiligheidsprocedu- res en een cultuur van gezond en veilig werken. De veiligheid en gezondheid bij uitoefening van het werk staat of valt dan ook met de cultuur in de organisatie. Naar aanleiding van haar onderzoek naar gezond en veilig werken (‘van compli- ance naar participatie’), vraagt dr. Joyce Rupert – gepromoveerd op diversiteit in teams – uitgebreid aandacht voor de vei- ligheidscultuur en alles wat daarmee te maken heeft. Het blijkt echter lastig die omslag in cultuur te realiseren of in ieder geval al na te denken over veiligheid. Het onderzoek toonde onder meer aan dat 80% van de ongevallen wordt veroorzaakt door gedrag. Dus hoe zorgt u in de prak- tijk met elkaar dat gedrag minder invloed heeft op het ontstaan van ongevallen?

Grijs

Uit Ruperts onderzoek naar het mo- tiveren van mensen tot veilig gedrag blijkt het volgende: voor de één is het eigen gedrag vanzelfsprekend veilig, de ander ziet zijn aanpak als eigen risico en een derde schat het risico minder hoog in of denkt zelfs dat het afwezig is. Enorme verschillen dus. Volgens Rupert is wetgeving weliswaar de basis, maar door participatie kan een organisatie met elkaar de veiligheid ook naar een hoger plan tillen. Regels en procedures dragen dus bij aan een veilige werk- omgeving, maar het is ook belangrijk dat u een vertaalslag maakt (kennis en vaardigheden) en zorgt voor een goede naleving (monitoring en controle). Eén van de belangrijkste dingen daarbij blijkt de sociale steun te zijn, van de collega’s onderling: de manier waarop werknemers gezamenlijk bezig zijn met veiligheid. Let wel op het gevaar dat het grijze gebied steeds groter wordt als er te soepel wordt omgegaan met de regels.

Verplichtingen

Vergeet niet dat ook werknemers wet- telijke verplichtingen hebben ten aanzien van arbeidsomstandigheden. Stimuleer werknemers daarom om open te commu- niceren over eventuele onveilige situaties. Zo is in hoofdstuk 2, artikel 11 lid e van de Arbeidsomstandighedenwet over de Algemene verplichtingen van de werkne- mers te lezen: ‘…de door hem opgemerkte gevaren voor de veiligheid of de gezond- heid terstond ter kennis te brengen aan de werkgever of degene die namens deze ter plaatse met de leiding is belast’. Het is dus zaak dat iedereen aandacht blijft houden voor zowel het naleven van de regels als ook de participatie. Men moet zich samen verantwoordelijk voelen voor veiligheid, mede als onderdeel van pre- ventie. Ontruimingsoefeningen zijn hier- van een goed voorbeeld (zie het kader).

Faillissement

Hoe één en ander wordt geregeld en hoe- veel aandacht er aan de bhv-organisatie wordt geschonken, verschilt per organisa- tie. Daar waar bij de ene organisatie veilig en gezond werken prioriteit is, haalt de andere organisatie er de schouders over op. ‘Het is dat het moet, dus het mini- male is voldoende’; dat werk. Een veelge- hoorde verklaring is: ‘Hier gebeurt toch nooit iets’. Is dat ook de houding bij uw organisatie? Sta er dan eens bij stil dat een calamiteit niet eens binnen de eigen organisatie hoeft plaats te vinden, maar dat het onheil ook van buiten kan komen, vanuit de maatschappij of van de buren. Denk aan een instortend dak als gevolg van slechte weersomstandigheden of aan een overslaande brand van een aan- grenzend pand. Uiteraard loopt de ene organisatie meer risico dan de andere. De praktische uitvoering van wet- en re- gelgeving zal ook niet hetzelfde zijn. De risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) is de basis om dit aan te tonen. Laat uw werkgever dan ook weten dat de praktijk uitwijst dat een goed opgeleide en ge- trainde bhv’er daadwerkelijk het verschil kan betekenen tussen voortzetting van de bedrijfsvoering of een faillissement. En trouwens ook tussen leven en dood.

Schouders

Op maandag 4 november 2019 vindt voor het achtste achtereenvolgende jaar de Dag van de BHV plaats. Deelnemende organisaties zetten de eigen collega’s die bhv’er zijn extra in het zonnetje. Wie zijn eigenlijk die collega’s die direct handelend optreden in geval van een calamiteit? En waar rekenen we dan op? Ieder jaar heeft Dag van de BHV een thema. Het thema van 2019 luidt ‘Dan vertrouw ik op jou’. De aanleiding voor dit thema was een gesprek, zomaar tijdens een lunch. Twee collega’s staan met elkaar te praten. Hij: “Ik ben bij ons bedrijf bhv’er”. Zij: “Echt? Oh, dat wist ik niet.” Hij geeft aan dat hij als bhv’er nog nooit handelend heeft opgetreden, maar het vooruitzicht spannend vindt, mocht het dan toch een keer aan de orde zijn. Hij concludeert in dit kader dat de her- halingstrainingen erg belangrijk zijn: hij moet de handelingen bijhouden en blij- ven oefenen. De herhaling zorgt ook voor meer zelfvertrouwen. Hij voelt de ‘last’ op de schouders al wel. Zij luistert aan- dachtig en reageert kortweg: ‘Dan ver- trouw ik op jou’. Uit het gesprek blijkt ook dat niet altijd binnen iedere organisatie duidelijk is wie de bhv’ers zijn. De Dag van de BHV is een ideaal moment om de eigen bhv’ers nog eens voor te stellen.

Verantwoordelijkheid

Het thema van de Dag van de BHV ‘Dan vertrouw ik op jou’ is ook verbon- den met de verantwoordelijkheid die de bhv’er voelt voor het handelend op kúnnen treden. Een bhv’er moet op zichzelf kunnen vertrouwen, op eigen kennis en kunde. Bhv’ers die hun ken- nis en vaardigheden al eens hebben ingezet, benoemen het steeds weer: als het zover is, is er geen tijd om je af te vragen hoe iets ook alweer moet. De bhv’er moet het op dat moment dóen.

Aanmelden BHV’er van het Jaar 2019

De Dag van de BHV organiseert de ver- kiezing voor BHV’er van het Jaar 2019. Dit is een belangrijk onderdeel van de Dag van de BHV, want met deze nominatie kunnen de hulpverleners extra worden bedankt voor hun bijzondere inzet. Het doel is om het belang van de bedrijfs- hulpverlening in Nederland meer en beter onder de aandacht te brengen. Dat moet bijdragen aan meer waardering en onder- steuning voor de inzet van de bhv’er. Niet alleen tijdens een daadwerkelijke inzet, maar ook gedurende het jaar, als door opleiden, trainen en oefenen de kennis en kunde op peil wordt gehouden. Ga dus naar dagvandebhv.nl en nomineer! No- mineren is mogelijk tot en met woensdag 16 oktober.

Poster downloaden

Op de website dagvandebhv.nl is pro- motiemateriaal digitaal beschikbaar gesteld. U kunt daar terecht voor posters en flyers voor de Dag van de BHV. Ook vindt u daar het sjabloon om zelf een poster te maken met de eigen bhv’ers om ze extra in het zonnetje te zetten. Het magazine Dag van de BHV 2019 is eveneens beschikbaar.

Training is noodzakelijk voor iedere collega

Vaak zien mensen ontruimingsoefeningen slechts als een training voor de bhv’ers. Maar deze oefeningen zijn zeker ook een training voor alle niet-bhv’ers, voor iedere collega van hoog tot laag. Noem het puur eigenbelang in geval van nood. De praktijk heeft bewezen dat oefenen in elk opzicht letterlijk en figuurlijk loont. Na de aanslagen van 9/11 op de Twin Towers is uitgebreid onderzoek gedaan naar onder meer de evacuatieprocedure. Eén van de conclusies was dat door goede oefening van evacuatieprocedures, elk individu een grotere hoeveelheid persoonlijke verantwoordelijkheid aankan, en daarmee de groep als geheel helpt.